ประเพณีไทยภาคเหนือ
๑.ประเพณีไทยภาคเหนือ
- สงกรานต์งานประเพณี ถือเป็นช่วงแรกของการเริ่มต้นปี๋ใหม่เมือง
หรือสงกรานต์งานประเพณี โดยแบ่งออกเป็น
วันที่ ๑๓ เมษายน (วันสังขารล่อง)หรือจะเรียกว่าวันมหาสงกรานต์ ถือเป็นวันสิ้นสุดของปี โดยจะมีการยิงปืน ยิงสะโพก
และจุดประทัดตั้งแต่ก่อนสว่างเพื่อขับไล่สิ่งไม่ดี วันนี้ต้องเก็บกวาดบ้านเรือน
และ ทำความสะอาดวัด วันที่ ๑๔ เมษายน หรือวันเนา ในวันนี้ตามวัดวาอารามต่างๆ
จะมีการเตรียมงานทำบุญสงกรานต์ สำหรับตอนเช้าจะมีการจัดเตรียมอาหาร และเครื่องไทยทาน สำหรับงานบุญในวันรุ่งขึ้น ตอนบ่ายจะไปขนทรายจากแม่น้ำเพื่อนำไปก่อเจดีย์ทรายในวัด เป็นการทดแทนทรายที่เหยียบติดเท้าออกจากวัดตลอดทั้งปี
และในวันนี้คนโบราณมีความเชื่อว่า ห้ามพูดจาไม่ดีต่อกัน ห้ามทะเลาะเบาะแว้ง
เพราะจะทำให้โชคไม่ดีไปตลอดปี
วันที่ ๑๕ เมษายน วันเถลิงศก
หรือวันพญาวัน เป็นวันเริ่มศักราชใหม่ที่ผู้คนพากันเข้าวัดทำบุญอุทิศส่วนบุญส่วนกุศลแก่ผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว
มีการทำบุญถวายขันข้าว ถวายตุง ไม้ค้ำโพธิ์ที่วัดสรงน้ำพระพุทธรูป
พระธาตุและรดน้ำดำหัวขอพรจากผู้ใหญ่ที่เคารพนับถือ ส่วนการละเล่นสาดน้ำของหนุ่มสาว
ซึ่งเป็นโอกาสสำคัญที่หนุ่มสาวจะได้พบปะกันพูดคุยกัน
เกี้ยวพาราสีกันได้ด้วยการละเล่นสาดน้ำ
วันที่ ๑๖-๑๗ เมษายน หรือวันปากปีและวันปากเดือน เป็นวันทำพิธีทางไสยศาสตร์ สะเดาะเคราะห์ และบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ต่าง
ๆ ทั้งนี้ ชาวล้านนามีความเชื่อว่า การทำพิธีสืบชะตาจะช่วยต่ออายุให้ตน เอง
ญาติพี่น้อง และบ้านเมืองให้ยืนยาว
ทำให้เกิดความเจริญรุ่งเรืองและความเป็นสิริมงคล โดยแบ่งการสืบชะตาแบ่งออกเป็น ๓ ประเภท คือ
การสืบชะตาคน, การสืบชะตาบ้าน และการสืบชะตาเมือง
ขอขอบคุณรูปภาพจาก https://sukanyaae20.wordpress.com
- แห่นางแมว ระหว่างเดือนพฤษภาคมถึงสิงหาคม เป็นช่วงของการเพาะปลูก หากปีใดฝนแล้งไม่มีน้ำ จะทำให้นาข้าวเสียหาย ชาวบ้านจึงพึ่งพาสิ่งเหนือธรรมชาติ เช่น ทำพิธีขอฝนโดยการแห่นางแมว โดยมีความเชื่อกันว่าหากกระทำเช่นนั้นแล้วจะช่วยให้ฝนตก
ขอขอบคุณรูปภาพจาก https://sukanyaae20.wordpress.com
-ประเพณีปอยน้อย/บวชลูกแก้ว/แหล่ส่างลอง เป็นประเพณีบวช
หรือการบรรพชาของชาวเหนือ นิยมจัดภายในเดือนกุมภาพันธ์ มีนาคม หรือเมษายน
ตอนช่วงเช้า ซึ่งเก็บเกี่ยวพืชผลเสร็จแล้ว
ในพิธีบวชจะมีการจัดงานเฉลิมฉลองอย่างยิ่งใหญ่
มีการแห่งลูกแก้วหรือผู้บวชที่จะแต่งตัวอย่างสวยงามเลียนแบบเจ้าชายสิทธัตถะ
เพราะถือคตินิยมว่าเจ้าชายสิทธัตถะได้เสด็ออกบวชจนตรัสรู้ และนิยมให้ลูกแก้วขี่ม้า ขี่ช้าง หรือขี่คอคน เปรียบเหมือนม้ากัณฐกะม้าทรงของเจ้าชายสิทธัตถะ ปัจจุบันประเพณีบวชลูกแก้วที่มีชื่อเสียง คือ ประเพณีบวชลูกแก้ว ที่จังหวัดแม่ฮ่องสอน
ขอขอบคุณรูปภาพจาก https://sukanyaae20.wordpress.com
-ประเพณีปอยหลวง หรืองานบุญปอยหลวง เป็นเอกลักษณ์ของชาวล้านนาซึ่งเป็นผลดีต่อสภาพทางสังคม
ถือว่าเป็นการให้ชาวบ้านได้มาทำบุญร่วมกัน
ร่วมกันจัดงานทำให้เกิดความสามัคคีในการทำงาน
งานทำบุญปอยหลวงยังเป็นการรวมญาติพี่น้องที่อยู่ต่างถิ่นได้มีโอกาสทำบุญร่วมกัน
และมีการสืบทอดประเพณีที่เคยปฏิบัติกันมาครั้งแต่บรรพชนไม่ให้สูญหายไปจากสังคม
ช่วงเวลาจัดงานเริ่มจากเดือน ๕ จนถึงเดือน ๗ เหนือ (ตรงกับเดือนกุมภาพันธ์
ถึงเดือนเมษายนหรือเดือนพฤษภาคมของทุกปี) ระยะเวลา ๓-๗ วัน
ขอขอบคุณรูปภาพจาก https://sukanyaae20.wordpress.com
-ประเพณียี่เป็ง (วันเพ็ญเดือนยี่)ที่จัดขึ้นในวันขึ้น ๑๕ ค่ำ
เดือน ๑๒
โดยเฉพาะที่จังหวัดเชียงใหม่เป็นภาพที่สร้างความตื่นตาตื่นใจให้กับนักท่องเที่ยวและจดจำประเพณียี่เป็งในแบบนั้น โดยจะมีงาน “ตามผางผะติ้ป”
(จุดประทีป)
ซึ่งชาวภาคเหนือตอนล่างจะเรียกประเพณีนี้ว่า “พิธีจองเปรียง” หรือ “ลอยโขมด” เป็นงานที่ขึ้นชื่อที่จังหวัดสุโขทัย
ประเพณียี่เป็งของชาวล้านนานั้นอยู่บนราก
ฐานความเชื่อเดียวกับประเพณีลอยกระทงในภูมิภาคอื่น วัตถุประสงค์สำคัญคือ ขอขมาแม่พระคงคา
บูชาองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ตามความเชื่อของ ชาวล้านนา
การเฉลิมฉลองงานประเพณีลอยกระทงแบบล้านนานจะเป็นการประดับตกแต่งโคมตามบ้านเรือน
จัดซุ้มประตูป่าหรือซุ้มประตูเข้าสู่ปรัมพิธีประกอบพิธีกรรมของหมู่บ้าน
เข้าวัดทำบุญทำทาน ฟังเทศน์มหาชาติ
ขอขอบคุณรูปภาพจาก https://sukanyaae20.wordpress.com
-ประเพณีลอยกระทงสายหรือประทีปพันดวง ที่จังหวัดตาก
ในเทศกาลเดียวกันด้วยในเดือน 3 หรือประมาณเดือนธันวาคม มีประเพณีตั้งธรรมหลวง
(เทศน์มหาชาติ) และทอดผ้าป่า ในธันวาคมจะมีการเกี่ยว “ข้าวดอ”
(คือข้าวสุกก่อนข้าวปี)
พอถึงข้างแรมจึงจะมีการเกี่ยว “ข้าวปี”
ขอขอบคุณรูปภาพจาก https://sukanyaae20.wordpress.com
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น